Od 1 maja 2011r. praca w Niemczech jest dostępna dla obywateli polskich. Mają oni nieograniczony dostęp do niemieckiego rynku pracy, tzn. nie są potrzebne żadne zezwolenia na podjęcie pracy.
Aby podjąć legalne zatrudnienie w Niemczech wystarczy wyrobić sobie niemiecki numer podatkowy i znaleźć chętnego pracodawcę z wolnym stanowiskiem pracy.
Wcześniej (do kwietnia 2011) obowiązywały jeszcze ograniczenia dla obywateli polskich w dostępie do rynku pracy Republiki Federalnej Niemiec. Aby przed kwietniem 2011r. można było podjąć legalne zatrudnienie na polskim paszporcie, trzeba było spełnić warunki określone przepisami prawa i przejść ustaloną procedurę. Ta przepisy zmieniły się z dniem 01.05.2011.
W tej chwili zaostrzenia dotyczące dostępu do niemieckiego rynku pracy są skierowane tylko do obywateli krajów spoza Unii Europejskiej.
Przypływ siły roboczej do Niemiec z krajów spoza Unii Europejskiej (np. Ukrainy, Serbii, Mołdawii, Kazachstanu, itd.) regulowany jest poprzez dwustopniowy system:
1. dostęp do niemieckiego rynku pracy na podstawie przepisów prawnych
2. precyzyjne sterowanie miejscami pracy poprzez sprawdzanie czy dany kandydat ma odpowiednie predyspozycje i czy dane stanowisko jest odpowiednie do pracy wykonywanej w kraju.
Wraz z rosnącymi kwalifikacjami zawodowymi prawo do zatrudnienie obcokrajowców przewiduje ułatwienia w prawie.
Na podstawie § 42 ustawy o pobycie, pracy zarobkowej oraz integracji obcokrajowców Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej wydało rozporządzenie, które reguluje zatrudnienie obcokrajowców:
• procedura i pozwolenie na pracę dla obcokrajowców mieszkających w Niemczech (Beschäftigungsverfahrensverordnung) oraz
• rozporządzenie na pozwolenie na pracę dla obcokrajowców mieszkających poza granicami Niemiec (Beschäftigungsverordnung).
Pracownicy spoza UE mogą podejmować pracę w Niemczech tylko pod pewnymi warunkami.
Pracownicy sezonowi:
• do 6 miesięcy w roku
– w rolnictwie
– w leśnictwie
– w hotelach
– w restauracjach
– przy zbiórce warzyw i owoców
– w tartakach
Zakład pracy może rocznie zatrudniać pracownika sezonowego maksymalnie do 8 miesięcy.
• do 9 miesięcy w roku
jako pomoc na targowiskach i jarmarkach.
Do podjęcia legalnej pracy w Niemczech przez obcokrajowca spoza UE wymagane jest uzyskanie pozwolenia na pracę.
Zezwolenie na pracę wydaje się w sytuacji, gdy w danej branży nie można znaleźć pracownika niemieckiego lub pracownika z krajów Unii Europejskiej (np. z Polski).
Aby uzyskać zezwolenie na pracę w Niemczech należy przejść następującą procedurę:
1. Znaleźć niemiecką firmą, która będzie chciała zatrudnić.
2. Przyszły pracodawca pobiera w Agentur für Arbeit formularz AZ/AV i deklaruje w nim chęć
zatrudnienia wskazanej z imienia i nazwiska osoby.
3. Następuje wydanie pozwolenia na pracę.
Pracodawca powinien złożyć wniosek o zatrudnienie zagranicznego pracownika na 3 miesiące przed planowanym zatrudnieniem. Tak długo trwa cała procedura. Urząd Pracy będzie w ciągu 6 tygodni szukała pracownika o tych samych kwalifikacjach wśród zarejestrowanych bezrobotnych z Niemiec. Gdy nie znajdzie takiej osoby wśród bezrobotnych, to następuje druga część procedury – formalne wydanie zezwolenia na pracę, co trwa drugie 6 tygodni.
Po przyjeździe do Niemiec należy zameldować się w Urzędzie Meldunkowym, odebrać w Urzędzie Pracy zezwolenie na pracę, zarejestrować się w Urzędzie Skarbowym, a także zawnioskować o wydanie numeru ubezpieczenia i dokumentu (ze zdjęciem) potwierdzającego ubezpieczenie w Niemczech.
Pracownik, który oczekuje na przyznanie pozwolenia na pracę musi być pełnoletni. Ustawodawca nie przewiduje obowiązku przeprowadzenia obowiązkowych badań lekarskich do celów wydania pozwolenia.
Wynagrodzenie pracownika nie może być mniejsze, niż przewidują to przepisy w odniesieniu do niemieckich pracowników i musi on być w pełni ubezpieczony. Minimalny tygodniowy wymiar czasu pracy to 30 godzin, a w czasie okresu pracy to pracodawca odpowiada za zapewnienie zakwaterowania.
Przepisy nie wymagają od pracowników umiejętności języka niemieckiego.
Podstawa prawna:
EWG Verordnung 1408/71 § 284 SGB III, § 18 u. § 19 BeschV